Winnica 18 października 2015 roku.

Sługa i sługus

XXIX niedziela zwykła, B; Iz 53,10-11; Ps 33,4-5.18-20.22; Hbr 4,14-16; Mk 10,45; Mk 10,35-45;

Film o Atylli – starożytnym wodzu Hunów – rozpoczyna się od tego jak babcia opowiada dziesięcioletniemu Atylli legendę o królu, który ma zjednoczyć wszystkich Hunów. Mówi o nim tak: „Nie uklęknie przed nikim a wszyscy klękną przed nim.”

Wkrótce przychodzi moment próby – na wioskę napada sąsiednie plemię, mieszkańcy są wycięci a Atylla złapany. Wódz napastników mówi do chłopca: „Jestem teraz twoim Panem. Uklęknij. Klękaj, a może będziesz żyć jako mój niewolnik.” Jeden z wojowników strzela do chłopca z łuku. Strzała wbija się tuż przy stopie dziesięciolatka. Chłopiec wyrywa strzałę, grotem rani konia, który się płoszy i zrzuca jeźdźca. Mały Atylla dosiada go i ucieka.

Wkrótce spotyka dziewczynę, która przekazuje mu swoja wizję. Wskazując na niego mówi: „Wczoraj narodził się król.” Chłopiec zaprzecza i mówi: „Urodziłem się dziesięć lat temu.” I słyszy w odpowiedzi: „Nie, urodziłeś się wczoraj. W stepie.”

Tyle film i wyobraźnia scenarzysty. Niewiele wiemy o Atylli, ale na pewno pasuje do niego określenie: „Nie uklęknie przed nikim a wszyscy klękną przed nim.”

Dzisiejsze kazanie będzie o tym, czy człowiek może klękać przed drugim człowiekiem. A jeśli tak, to na jakich zasadach.

Zacznijmy od stwierdzenia, że rzeczywiście ludzie klękają przed innymi. Stają się wtedy niewolnikami, gotowymi na wszystko, by tylko pokazać swoją lojalność. Często gotowi są na największe świństwo i nieprawość. Gdy ich pan doznaje upadku usprawiedliwiają się potem mówiąc: „My wykonywaliśmy tylko rozkazy”. Zatem – wyciągnie ktoś wniosek – nie wolno człowiekowi klękać przed człowiekiem.

Spójrzmy jednak, przed ostatecznym sformułowaniem twierdzenia, na Jezusa. Ostatecznie to On ma stać się dla nas wzorcem wszelkich postaw.

To niezwykle ciekawe, że w Ewangelii, której wysłuchaliśmy dzisiaj, Jezus wskazuje na siebie jako na Sługę: „Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć i dać swoje życie na okup za wielu.” (Mk 10,45) Wezwanie do służenia było dla niego nie jakimś górnolotnym hasłem, ale konkretem. Przypomnijmy sobie Ostatnią Wieczerzę: „[Jezus] wstał od wieczerzy i złożył szaty. A wziąwszy prześcieradło nim się przepasał. Potem nalał wody do miednicy. I zaczął umywać uczniom nogi i ocierać prześcieradłem, którym był przepasany.” (J 13,4-5) Nie ma tam mowy o klękaniu, ale niby jak można to inaczej zrobić?

Do tego co sam robi wzywa i innych: „Kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich.” (Mk 10,43b-44) To także dzisiejsza Ewangelia. Mamy zatem być sługami. Trzeba zatem, jest to nieuniknione, czasem chociaż klęknąć.

Rozumiemy jednak dobrze, że jest „klękanie” i „klękanie”. Czym innym jest klęknąć, by komuś opatrzyć rany, klęknąć, by kogoś podnieść, klęknąć, by komuś z serca usłużyć. I czym innym jest klęknąć, by komuś oddać duszę i życie. Nie wolno swojej duszy zaprzedać ani diabłu, ani jego sługom chodzącym po ziemi, ani nikomu. Swoją duszę i życie można oddać tylko Bogu. Tylko przed Nim wolno klęknąć.

Przed człowiekiem klękaj tylko wtedy, gdy potrzebuje twojej pomocy.

Zbierając wszystkie wątki tego kazania można dokonać rozróżnienia dwóch terminów. Jest słowo „sługa” i słowo „sługus”. Są w sumie podobne i pochodzą od jednego. Oznaczają jednak zupełnie różne rzeczy. Służyć innym jest rzeczą dobrą i szlachetną. Jezus służył i nazywał się Sługą. Służ innym, nawet, gdy wymaga to klęknięcia.

Sługus jednak to ktoś zupełnie inny. To ktoś w sumie mały i tchórzliwy. Gotowy na wszystko. Sługus nie ma serca, bo sprzedał je dawno. Z rozumem też na bakier, bo przyzwyczaił się, że ktoś inny za niego myśli.

Bądź sługą. Sługusem nigdy.

ks. Zbigniew Paweł Maciejewski