Jestem ksi�dz, alkoholik

-- Czy przeszed� Ksi�dz piek�o w swoim �yciu z powodu picia?

-- Patrz�c na to z dystansu 18 lat nie u�y�bym takiego ostrego s�owa. Powiedzia�bym raczej, �e przeszed�em ogromne, dojmuj�ce cierpienie. Cierpienie polegaj�ce na tym, �e w pewnym okresie �ycia nie potrafi�em kontrolowa� swojego picia. To powodowa�o, �e w sferze duchowej i psychicznej bardzo �le si� czu�em. Dzisiaj wiem, �e trzeba to nazwa� uzale�nieniem, ale wtedy tego tak nie nazywa�em. To by�o dojmuj�ce cierpienie w momentach, kiedy cz�owiek nie chcia� pi�, a nagle budzi� si� czy raczej otrz�sa� po pi�ciu czy sze�ciu dniach ci�gu alkoholowego i zdawa� sobie spraw� z tego, co si� z nim sta�o. Albo nie zdawa� sobie sprawy, bo m�wi�c popularnie "film mu si� urwa�". To by�o straszliwe cierpienie, gdy widzia�em, �e kolejny raz nie mog� sobie z tym poradzi�. Gdy to zestawia�em ze swoim �yciem cz�owieka wierz�cego, chrze�cijanina, katolika i cz�owieka Ko�cio�a -- kap�ana, to rzeczywi�cie powodowa�o, �e najcz�ciej ponownie mia�em ochot� si� napi�. To by� taki zamkni�ty kr�g.

-- Jak d�ugo Ksi�dz pi�?

-- Intensywny rozw�j choroby, kiedy zacz�a ona ju� przechodzi� z etapu krytycznego w przewlek�y, trwa� u mnie sze�� lat. Gdy patrz� z perspektywy czasu i mojej obecnej wiedzy na temat alkoholizmu, widz� �e predyspozycje do choroby alkoholowej mia�em ju� w latach szczeni�cych. Wielu ch�opak�w ju� wtedy pr�buje alkoholu, spija kieliszki po imieninach. Alkohol za mnie co� robi�, lepiej si� czu�em, lepiej gra�em w zespole muzycznym. Jak grali�my na "five" czyli zabawie, ci�gn�li�my wino za kulisami, a mnie si� wydawa�o, �e granie i �piewanie lepiej wychodzi�o.

-- Czy podobnie by�o w okresie kap�a�skim? Czy ludzie "pomagali", bo przecie� wiadomo, �e nieraz cz�stuj� alkoholem ksi�dza chodz�cego "po kol�dzie"?

-- Cz�sto jest tak, �e koniak chowamy specjalnie na kol�d�, �eby uczci� to wa�ne spotkanie. Francuski koniak w tamtych czasach, w latach siedemdziesi�tych to by� rarytas. I do tego ta subkultura zachowa� i przekonanie, �e wszyscy w Polsce pij�. Niepij�cy jest postrzegany jak jaki� kosmita. Wi�c nie jest �adnym zgorszeniem, �e ksi�dz wypija kieliszek czy dwa. Ale w mie�cie, w bloku, na jedn� tras� kol�dow� by�o 20 albo 30 mieszka� i niemal w ka�dym kto� czeka� z kieliszkiem. Mo�na sobie wyobrazi�, czym to si� ko�czy�o. I cz�sto zaczyna� si� ci�g. Bo taki rasowy alkoholik nie pije codziennie. On pije ci�gami: jak zacznie pi�, to pije przez par� dni. Poniewa� jest to samob�jczy spos�b picia, wi�c on musi przerwa� to picie na jaki� czas, �eby "odsapn��" i umotywowa� si�: "oto teraz nie pij�, to znaczy, �e nie jestem alkoholikiem". Funkcjonuje mit, �e alkoholik pije codziennie, wi�c je�eli ja pij� raz w miesi�cu przez 3-4 dni, to wydaje mi si�, �e nie jestem alkoholikiem.

Nie pi�em wi�c codziennie i nawet nie upija�em si� bardzo cz�sto. Potrafi�em nie pi� miesi�c albo p�tora, bo le�a�em krzy�em w ko�ciele i b�aga�em Pana Boga, �eby to odj�� ode mnie. Nie wiedzia�em, �e istnieje dla mnie co� bardziej niebezpiecznego ni� codzienne picie, co si� nazywa "mechanizmem pierwszego kieliszka". To jest choroba. Nauka stwierdzi�a, �e to jest choroba, kt�ra si� b�dzie rozwija�a w momencie, kiedy nast�pi spotkanie alkoholu z tym wszystkim, co jest wewn�trz cz�owieka.

S� trzy elementy zespo�u zale�no�ci alkoholowej -- psychologiczny, biologiczny i spo�eczny. Doda�bym jeszcze bardzo wa�ny element: duchowy. Ka�dy alkoholik ma zaburzon� sfer� warto�ci i relacji, ma chor� duchowo��, nie religijno��, bo to s� dwie r�ne rzeczy. Alkohol okazuje si� dla niego lekarstwem na t� chor� duchowo��, np. poprzez budowanie sztucznych relacji z innymi, kumplostwo przy kieliszku. Tak naprawd� to nie jest to �adna przyja��. To jest chore i to dzia�a w dwie strony. Bo je�eli kto� ma te predyspozycje i zaczyna pi�, picie "nakr�ca" ten mechanizm, nast�puje rozw�j choroby i tworzy si� zamkni�ty kr�g.

-- Jak sobie Ksi�dz z tym problemem poradzi�?

-- U nas w AA m�wimy, �e trzeba dosi�gn�� "dna". Dla ka�dego b�dzie ono czym innym: dla jednego rynsztok, dla innego degradacja spo�eczna, dla jakiego� ojca mog� to by� wystraszone oczy dziecka, gdy nagle zobaczy, �e ono si� go panicznie boi, nawet gdy jest trze�wy.

Po sze�ciu latach kap�a�stwa doszed�em do tego, �e mia�em kilkudniowe ci�gi. Nie chc�c gorszy� parafian -- by�em wikariuszem pod Poznaniem w ma�ym miasteczku - wyje�d�a�em z parafii. Ale kiedy� jako ksi�dz b�ogos�awi�cy zwi�zek ma��e�ski zosta�em poproszony na wesele. I na tym weselu upi�em si�, musiano mnie wyprowadzi�, bo podobno awanturowa�em si�.

Przychodzi taki moment w cz�owieku -- my�l�, �e to jest �ask� Boga -- �e cz�owiek nie chce tak dalej �y�, wie, �e musi co� z tym zrobi�. Wtedy, w kwietniu 1980 roku tak w�a�nie czu�em: �e mam tego dosy�. Wiedzia�em, �e zrobi� wszystko, �e nie b�d� stawia� warunk�w typu: "Panie Bo�e, naucz mnie pi� w spos�b kontrolowany". Poszed�em do lekarza w miejscowo�ci, gdzie by�em wikariuszem. Powiedzia�em: "panie doktorze, niech mi pan da takie tabletki i jak p�jd� gdzie� w towarzystwie to sobie te tabletki �ykn� i b�dzie dobrze". A on -- do�wiadczony, m�dry doktor powiedzia�: nie t�dy droga. Da� mi adres do Poradni Odwykowej przy ul. Strzeleckiej w Poznaniu.

Bardzo trudno by�o mi tam wej��. Kiedy zobaczy�em tablic� z tym napisem, pomy�la�em sobie, �e do poradni odwykowej chodz� tacy z twarzami fioletowymi od denaturatu, alkoholicy, tacy jak m�j dziadek, kt�rego pami�tam jak przez mg��. Kilka razy zawraca�em, a� w ko�cu uda�o mi si� tam wskoczy� ukradkiem, bo wydawa�o mi si�, �e nikt mnie nie widzi. Tam, pierwszy raz u pani psycholog Marii Matuszewskiej us�ysza�em po opowiedzeniu co si� ze mn� dzieje, �e jestem alkoholikiem. Pami�tam, �e powiedzia�em wtedy: "Prosz� Pani, je�eli Pani, pracuj�c tu tyle lat z alkoholikami m�wi, �e jestem alkoholikiem, to jestem. Tylko co ja mam z tym zrobi�?" Poradzi�a mi, �eby i�� do grupy Anonimowych Alkoholik�w. I znowu by�em skonsternowany, bo nie wiedzia�em, co to jest: czy oni anonimowo pij�, bo przecie� skoro nazywaj� si� alkoholicy, to pij�. Pani psycholog opowiedzia�a mi o ruchu AA.

No i 30 kwietnia 1980 r. znalaz�em si� na pierwszym mityngu Anonimowych Alkoholik�w w Poznaniu, grupy AA "Eleusis". Poniewa� przyjecha�em wcze�niej, poszed�em do generalnej spowiedzi ze swego "pijanego" �ycia. To by�a �aska Bo�a, to �wiadczy�o o tym, �e poszed�em "na ca�o��" i ju� nie kombinowa�em. Chcia�em by� czysty i mie� ze wszystkimi jakby "poza�atwiane". Uwa�am, �e spowied� pomog�a mi bardzo i ten mityng "z�apa�em" od razu. Wracaj�c samochodem do domu po tym pierwszym mityngu w moim �yciu wiedzia�em, �e to by�o to, czego potrzebowa�em. To jest fantastyczne uczucie: szuka� czego� i znale�� to miejsce, to bezpieczne terytorium, gdzie cz�owiek czuje i wie, �e to jest to, czego szuka.

-- S�ysza�em, �e ksi�dz przyzna� si� publicznie swoim parafianom do tego. Co da�o ksi�dzu to oczyszczenie?

-- To nie by�o oczyszczenie, to by�o podyktowane sytuacj�. Wiedzia�em, �e zyskuj�c trze�wo��, musz� j� odda�, bo tak jest u nas w AA. Je�eli jako duszpasterz widz�, �e w co trzecim mieszkaniu w parafii m�czy�ni maj� wst�pne objawy choroby alkoholowej, wiem, �e najlepiej im pomog�, je�eli zaczn� od w�asnego �wiadectwa. Drugi pow�d by� taki, �e wiedzia�em, �e u siebie w parafii w Myjomicach b�d� mia� ksi�y z chorob� alkoholow�. Co wi�c mia�em ludziom powiedzie�: �e ci ksi�a choruj� na kr�gos�up, na w�trob�? Chc�c poinformowa� parafian, �e b�dziemy mieli ksi�y, kt�rzy choruj� na alkoholizm, musia�em zacz�� od siebie. Dlatego po dw�ch latach duszpasterzowania w Myjomicach stan��em w ko�ciele i powiedzia�em o tym parafianom. Ale nie dramatyzowa�em na temat, jak to pi�em, jak le�a�em, jak si� wywraca�em, bo to nie na tym polega. Powiedzia�em natomiast, �e alkoholizm to jest choroba, na kt�r� ja te� cierpi� i daj� �wiadectwo swojego otrze�wienia. Potem to trzeba by�o zweryfikowa� swoj� trze�wo�ci�. Znam ksi�dza, kt�ry ca�y miesi�c czy p�tora wchodzi� na ambon� i m�wi�: "Wiecie, �e jestem alkoholikiem, przebaczcie mi". Tak te� mo�na! Jestem przekonany, �e trzeba to weryfikowa� swoj� trze�wo�ci�. Bez tego �wiadectwa uwa�am, �e by�oby to nieuczciwe.

-- A jak ludzie zareagowali?

-- �wietnie. Nie by�o w ko�ciele �adnego "he, he, he" ani niczego w tym rodzaju. Ludzie przyj�li to normalnie. W Myjomicach powiedzia�em o tym po dw�ch latach, a na nast�pnej parafii w Kowalewie -- po dw�ch miesi�cach pobytu. Ludzie widzieli kilka program�w telewizyjnych z moim udzia�em i byli ju� przygotowani na t� informacj�. Ja o tym m�wi�em po latach trze�wo�ci: do Kowalewa przyszed�em maj�c 13 lat trze�wo�ci.

-- Ksi�dz od 18 lat nie pije, a m�wi, �e jest alkoholikiem. Dlaczego?

-- Dlatego, �e ta choroba -- jak ka�da choroba -- ma swoje regu�y. Jedn� z regu� zdrowego prze�ywania tej choroby jest uznanie swojej bezsilno�ci wobec alkoholu. Kto jest bezsilny wobec alkoholu? Alkoholik. To jest kto�, kto choruje na chorob� alkoholow�, dlatego nazywa si� "alkoholik" a jego dieta polega na tym, �e nie pije alkoholu. To jest bogactwo ruchu AA: �e my na ka�dym mityngu zabieraj�c g�os m�wimy: "Wies�aw alkoholik". I ludzie na otwartych mityngach s� zaszokowani. Pytaj�: czemu wy tak nieustannie to powtarzacie?

-- W�a�nie, czemu, przecie� jeste�cie lud�mi, kt�rzy odnie�li wspania�e zwyci�stwo nad sob�?

-- To zwyci�stwo jest uwarunkowane tym, czy ja nieustannie b�d� przypomina� sobie, �e jestem alkoholikiem. Dlatego m�wi�: jestem alkoholik-ksi�dz, a nie ksi�dz-alkoholik. Ilu mia�em pacjent�w ksi�y, kt�rzy m�wili: ksi�dz-alkoholik. Na poz�r co to za r�nica, �e kto� powie ksi�dz-alkoholik czy alkoholik-ksi�dz? Kolosalna r�nica. Bo je�eli kto� m�wi ksi�dz-alkoholik, to on ci�gle b�dzie ksi�dzem. Alkoholizm u niego jest na drugim miejscu jako co� wstydliwego, do czego trudno si� przyzna�, bo kto� taki czuje si� moralnie wykolejony, bo dostaje nieustannie informacje od biskupa, od innych kap�an�w, �e on jest taki "gorszy" ksi�dz, "wykolejeniec", �e musi si� nawr�ci�. Dlatego sw�j alkoholizm postrzega jako plam� na �yciorysie kap�a�skim i na �yciu Ko�cio�a. To jest plama -- ty skala�e� Ko�ci�, ty jeste� s�ug� Ko�cio�a i co� takiego robisz? I przej�� ksi�dzu z tego ksi�dz-alkoholik na alkoholik-ksi�dz i uzna� sw�j stan jest bardzo trudno, bo wci�� postrzega go w kategoriach moralnych. A tu trzeba po prostu powiedzie� sobie: "Jeste� chorym facetem. Wiechu-alkoholik jest chory, Zdzichu, Zbychu, Bogdan.

Dopiero potem gdzie� idzie twoje kap�a�stwo, bo nie choruje twoje kap�a�stwo. Chorujesz ty, twoja osobowo��, twoja psychika, twoje cia�o. Natomiast je�eli ja b�d� m�wi�: ksi�dz-alkoholik, to jakby by�o chore kap�a�stwo. To prawda, �e na skutek alkoholizmu moje kap�a�stwo mog�o by� w niedorozwoju, by�o st�amszone. Dzisiaj b�d�c trze�wym cz�owiekiem wiem, �e swoje kap�a�stwo i swoj� s�u�b� rozwijam. To jest prawda. Ale -- m�wi� to moim ksi�om podczas terapii -- nigdy nie jest tak, �e ich kap�a�stwo jest chore.

Je�li kolega ksi�dz mi m�wi: ty jeste� wykolejeniec, szmata, to wali w moje kap�a�stwo, a nie w moje cz�owiecze�stwo. A chore jest moje cz�owiecze�stwo, z moj� biologi�, z psychik�, ze wszystkim.

-- Jaki zasi�g ma zjawisko alkoholizmu w�r�d ksi�y?

-- Wed�ug najnowszych bada� naukowych 20% ludzi niezale�nie od koloru sk�ry, narodowo�ci, religii, wykonywanego zawodu, wykszta�cenia nie ma umiej�tno�ci kontrolowania swojego picia, nawet rodzi si� z t� nieumiej�tno�ci�. A wi�c predyspozycje do choroby alkoholowej ma 20% ludzi na �wiecie. Ten wska�nik wyst�puj� u wszystkich: ksi�y, lekarzy, dziennikarzy, prawnik�w, robotnik�w. Te predyspozycje s� w psychice, w ciele, s� uwarunkowania genetyczne. Z tych 20% w danym zawodzie nie wszyscy musz� zapada� na t� chorob�.

W Polsce jest 24 tys. ksi�y, to znaczy �e ok. 4 tys. ma predyspozycje do choroby alkoholowej, a 2 tys. ma problemy z alkoholem. Je�li pozosta�e 2 tys. zagro�onych dostanie dobr� informacj� i profilaktyk�, to nie wpadn� w chorob�. Mo�e kto� powiedzie�, �e 2 tys. ksi�y na 24 tys. to jest niewiele, a ja m�wi� �e to bardzo du�o. Zebra� ich razem to wyjdzie stan personalny dw�ch du�ych diecezji. Nie mo�na wi�c powiedzie�: to ksi�dz-alkoholik, wykolejeniec, trzeba go gdzie� schowa�, �eby nam tu nie robi� k�opotu. Trzeba si� tym problemem zaj�� kompleksowo. M�wili�my o tym na forum Komisji Trze�wo�ciowej Episkopatu.

Cz�sto powtarzany jest mit, �e przyczyn� alkoholizmu takiego czy innego ksi�dza jest jego samotno�� albo celibat. Jest to totalna bzdura. Znam dziesi�tki ksi�y, kt�rzy m�wi�, i� celibat jest darem od Boga, ale te� jest darem, kt�ry ja daj� Ko�cio�owi, �eby by� bardziej dyspozycyjnym, �eby lepiej wykonywa� swoj� s�u�b�. My�l�, �e celibat dla zdrowego m�czyzny jest cierpieniem, ofiar�. Nie znam ksi�dza, kt�ry by skaka� z rado�ci, �e �yje w celibacie. Je�eli kto� si� przesadnie dobrze czuje w celibacie, niech idzie do lekarza i si� przebada. Zdrowy dojrza�y m�czyzna, kt�ry rezygnuje z �ycia rodzinnego, ma��e�skiego, ma �wiadomo��, �e to go boli, ��cznie z tym, �e chcia�by mie� syna, zbudowa� dom, posadzi� drzewo i zrobi� par� innych rzeczy. Je�eli kto� mi m�wi, �e to jest przyczyn� alkoholizmu to jest to bzdura. Mam ksi�y na terapii i sam te� wiem po sobie, �e nie zacz��em pi� z powodu samotno�ci. Zacz��em pi� w spos�b normalny jak wszyscy inni: towarzysko, na odpu�cie, koniaczek z ksi�mi, na kol�dzie. Nagle zacz��em zauwa�a�, �e tego picia coraz bardziej potrzebuj�, chcia�em, �eby dzie� zaczyna� si� od ko�ca, lecz jeszcze nie rozpoznawa�em tych sygna��w. Pracowa�em solidnie w ci�gu dnia jako prefekt, wikary, lecz nie mog�em doczeka� si� wieczora.

To by� pocz�tek lat siedemdziesi�tych, gdy -- podobnie jak teraz -- alkohol by� wszechobecny. Gdy moja choroba zacz�a si� rozwija�, przesta�em j� kontrolowa�. Wracaj�c do domu �piewa�em sobie na ulicy, co si� na drugi dzie� wyda�o, bo jaka� parafianka by�a w oknie i widzia�a jak ksi�dz wikary wraca� i sobie pod�piewywa�. I by�o wiadomo, �e wikary wraca pijany. Nie by�o nikogo, kto by mnie powstrzyma�, powiedzia�, �e to s� ju� objawy choroby.

-- Do niedawna to by� temat tabu, teraz dopiero si� m�wi, �e alkoholizm w�r�d ksi�y jest te� problemem.

-- Dop�ki b�dziemy chowali g�ow� w piasek albo udawali, �e nie ma tego problemu albo �e jest on marginalny, nie b�dzie to sprzyja� rzetelnemu jego rozwi�zaniu. Musimy jako kap�ani, biskupi, teologowie uzna�, �e alkoholizm jest chorob�.

Niekt�rzy m�wi�, �e ksi�dz ulega alkoholizmowi z w�asnej winy, bo przecie� ma s�owo Bo�e, sakramenty, swoje kap�a�stwo, wi�c nie powinien si�ga� po kieliszek. Ale ja bez przerwy powtarzam �e to si�ganie po kieliszek nie jest przecie� z�o�liwe. Oni nie m�wi�: "ja si� teraz upij�, bo jestem alkoholikiem". Gdyby tak by�o, wtedy mo�emy dyskutowa� o winie moralnej. Natomiast je�eli cz�owiek nagle budzi si�, trz�sie, wie, �e nie kontroluje swojego picia, to on jest po prostu chory.

Jest to zesp� zale�no�ci alkoholowej i mo�e na niego zapa�� ka�dy cz�owiek, kt�ry nie wiedz�c o tym, ma do tego predyspozycje. Je�eli kto� nie ma predyspozycji do alkoholizmu, mo�e pi� i nigdy nie zostanie alkoholikiem. Wiem z do�wiadcze� anonimowych alkoholik�w i swoich w�asnych, "�e alkoholizmu nie idzie trenowa�". Znam ludzi, kt�rzy od samego pocz�tku pij� w spos�b uzale�niony i znam takich, kt�rzy pij� strasznie du�o i cz�sto, a mimo to nie s� alkoholikami.

-- Co si� robi, aby uratowa� 2 tysi�ce ksi�y, kt�rzy ju� pij�?

-- Mam u siebie w Kowalewie dla ksi�y Diecezjalny O�rodek Duszpasterstwa Trze�wo�ci. Od 1994 roku przesz�o przez Kowalewo 20 ksi�y, nast�pnych 3 przysz�o niedawno. Z tych 20 wszyscy wr�cili do pracy w duszpasterstwie. Poszli na probostwa, maj� 2-3 lata abstynencji s� odzyskani. Z mojej diecezji wiem o ks. Alojzym Mendlikowskim, kt�ry wsp�pracuje ze mn� i kt�ry by� w Kowalewie na terapii. Jest te� ks. Pawe� Pawlicki z archidiecezji pozna�skiej.

Ci dwaj ksi�a to ludzie z charyzmatem. Kiedy Pan B�g co� daje, chce aby to przekaza� dla dobra innych. Ks. Pawe�, ks. Ali i ja spotykamy si� z takimi zdaniami: " jak ksi�dz tak �mia�o mo�e o tym m�wi� i tak si� publicznie spowiada�?" A co ja mam ukrywa�, �e dosta�em �ask� od Boga, �e �yj�?

-- Dlaczego jest to tak wstydliwy problem?

-- To wywodzi si� z choroby alkoholowej. W terapii s� dwa bardzo wa�ne uczucia: wstyd i poczucie winy. Wstyd to jest akceptacja swego defektu -- wszyscy patrz�, trzeba prze�kn�� �lin�, prze�ama� si� i i�� dalej, �eby �y�. Wstyd trzeba zaakceptowa�. Alkoholik musi powiedzie�: tak, jestem alkoholikiem, mam prawo si� tego wstydzi�, ale jest to choroba i ja to przyjmuj�, uto�samiam si� z moja chorob�, id� do wsp�lnoty i wiem, �e wyzdrowiej�. Poczucie winy, to jest co� najgorszego dla alkoholika. Ktokolwiek chce pom�c alkoholikowi i zaczyna od wzbudzenia w nim poczucia winy kt�re jest u niego rozbudowane i rozdmuchiwane, to przegrywa, nie pomo�e mu. Wi�c jak biskup m�wi do ksi�dza, �e jest on gorszycielem, wykoleje�cem i za kar� p�jdzie do mamy, a jak si� wyleczy to damy mu prac�, jest to podej�cie najgorsze z mo�liwych. Ksi�dz taki doskonale wie, co si� z nim dzieje, wie, �e sobie z tym nie radzi. Gdy wyjdzie od biskupa, to p�jdzie si� nachla�, nie ma innego wyj�cia, bo taki jest mechanizm choroby.

-- Co zaleca�by ksi�dz spowiednikom? Cz�sto bywa, �e nie traktuj� oni alkoholika jako cz�owieka chorego.

-- Gdy do mnie przychodzi rasowy alkoholik i zaczyna si� spowiada�, zazwyczaj m�wi, �e nadu�ywa alkoholu, bo to si� tak enigmatyczne nazywa. Pytam: co to znaczy nadu�ywa�e�, upi�e� si�, film ci si� urwa�? Po paru pytaniach ju� wiem, czy mam do czynienia z alkoholikiem. Wtedy m�wi� mu: dobrze si� sk�ada, albo mia�e� pecha, bo trafi�e� na spowiednika, kt�ry te� jest alkoholikiem, tylko r�nica mi�dzy nami jest taka, �e dwa tygodnie temu pi�e� z czego si� spowiadasz, a ja ju� 18 lat nie pij�. M�wi� mu, �e jest taka wsp�lnota AA, kt�ra mu pomo�e. I tak naprawd� nic wi�cej nie mog� zrobi�. Nie mog� si� bawi� w terapeut� w konfesjonale.

-- Jak Ko�ci� m�g�by bardziej pom�c alkoholikom i rodzinom?

-- Je�li chodzi o alkoholik�w i ich rodziny ka�dy proboszcz, aby rozpocz�� z nimi duszpasterstwo, musi zacz�� od dobrego przygotowania siebie. Diecezja powinna zadba�, �eby na konferencje rejonowe zaprasza� fachowc�w, kt�rzy przeszkol� ksi�y, powiedz� jakie s� objawy choroby alkoholowej, jak nale�y reagowa� w konkretnych przypadkach, jakich s��w u�ywa�. Nie wystarczy -- m�wi�c trywialnie -- stu�a i kropid�o. To jest tak specyficzna choroba, �e tu nie mo�na mie� w�asnych pomys��w. Ksi�dz przeszkolony b�dzie wiedzia�, �e gdy przyjd� anonimowi alkoholicy z pro�b� o sal� na spotkania, ma j� im udost�pni� z poca�owaniem w r�k�, a nie m�wi�: co, wy macie tu zamiar pi�? Won mi st�d!

Dzisiaj w Polsce, przy tak du�ym zasi�gu alkoholizmu, ka�da parafia powinna da� miejsce dobrej grupie AA, je�li tylko ma mo�liwo��. AA nie ��czy si� z �adn� konkretn� religi� i chwa�a Bogu. Bo alkoholikami s� ludzie r�nych religii i niewierz�cy r�wnie�. By�em przy zak�adaniu 10 grup i wiem, jak to bardzo fajnie idzie, je�li jest zrozumienie ze strony ksi�dza.

-- Dopiero niedawno w apelu Episkopatu o trze�wo�� pojawi�o si� sformu�owanie, �e alkoholizm to choroba.

-- Kiedy� wydali�my ksi��k� "Przes�anie nadziei -- poradnik dla duszpasterzy", rozprowadzon� po wszystkich diecezjach i parafiach. Jednak niekt�re diecezje zlekcewa�y�y t� pozycj�. Tymczasem na p�ce ka�dego ksi�dza w Polsce, kt�ry chce rzetelnie prowadzi� duszpasterstwo, musi by� fachowa literatura trze�wo�ciowa. Musi on wiedzie�, co to jest choroba alkoholowa. Trzeba si� przesta� k��ci� o etykiety, trzeba z��czy� si�y, bo sytuacja jest naprawd� fatalna. Jak tak dalej p�jdzie i b�dziemy udawali �e nic si� nie dzieje, to b�dzie koniec.

Trzeba reagowa� na to, co si� dzieje z m�odzie��. M�odym wcisn�o si� kit, �e jak chc� pos�ucha� muzyki, to musz� mie� piwo -- tylko EB lub jakie� inne, �e je�eli chc� si� pobawi� na dyskotece, to nie mog� na trze�wo. Ca�y ten atak reklamowy poszed� w 15-16 latk�w. Nie b�d� atakowa� naszego pokolenia, kt�rej jest dla nich nieperspektywiczne, bo jak naucz� pi� piwo 14-latka, to maj� klienta na 40 lat. Liczy si� biznes. Wszyscy udaj�, �e nie wiedz�, o co chodzi. M�wi�, �e m�odzie� jest agresywna, rozbuja�a.

Agresja jest w ka�dym cz�owieku, lecz nie uzewn�trznia si� dop�ki s� hamulce, a hamulce zwalniaj� te wlane w siebie trzy piwa. Gdyby m�odzie� w S�upsku by�a trze�wa, prawdopodobnie nie dosz�oby do tragedii. 90% ludzi siedz�cych w wi�zieniach by�o pod wp�ywem alkoholu w momencie pope�nienia przest�pstwa.

Ko�ci� ma tutaj tak wiele do zrobienia! Musimy opracowa� dobry profilaktyczny program ko�cielny. Komisja Duszpasterska wydaje 2 tomy program�w duszpasterskich na dany rok, a ja od lat szukam tam chocia� jednego artyku�u na temat trze�wo�ci. Duszpasterstwa trze�wo�ci nie ma, jednak kiedy por�wnuj� sytuacj� sprzed 15 lat, widz�, �e zasz�y kolosalne zmiany. Du�� nadziej� pok�adam w ksi�ach, trze�wych alkoholikach, kt�rzy przeszli terapi�, wr�cili do normalno�ci i pracuj� z charyzmatem w tej dziedzinie w�a�nie. Zreszt� nie tylko oni. Znam wielu duszpasterzy w ca�ej Polsce, kt�rzy wykonuj� fantastyczn� robot� w poradniach odwykowych, w �wietlicach.

-- Z okazji Wielkiego Postu czy sierpnia z ambon kierowane s� apele o abstynencj�. Czy Ksi�dz m�g�by tutaj co� dorzuci� ze swej strony?

-- Wezwanie do rezygnacji z kieliszka jest dobre dla ludzi, kt�rzy nie maj� problem�w alkoholowych. Natomiast kto�, kto ma problemy z alkoholizmem, mo�e tylko utwierdzi� si� w tym, co robi. Mo�e us�ucha� takiego wezwania i potem powiedzie� do �ony: "Zobacz, przez ca�y Wielki Post nie ruszy�em alkoholu". A potem od pierwszego dnia �wi�t przez ca�y tydzie� "idzie w tango". Ale spe�ni� sw�j chrze�cija�ski obowi�zek, bo ksi�dz wzywa�... I ma argument przed sob� samym, �e nie jest alkoholikiem. Tak wi�c takie wezwania musz� by� umiej�tnie formu�owane.

Rozmawia� Grzegorz Polak (KAI)

http://mateusz.pl/czytelnia/gp-jka.htm